“Leontien, hoe pak je zo’n schande aan?” Ik heb mijn wanhoop gedeeld op de familie-app over het leerlingenvervoer. Ook bij ons liep het, net als in de rest van het land, mis en stond ons vlindertje 1,5 uur op het schoolplein te wachten. Het maakte me woedend en verdrietig. Eigenlijk was het gekmakende niet eens dat het mis ging (er moeten in onze gemeente dagelijks duizenden kinderen vervoerd worden, dan gaat er iets mis), maar de muur waarop we stuitten toen we gingen bellen. Het hele systeem bleek gericht op efficiency en geld besparen en was mijn kleine kwetsbare dochter uit het oog verloren.
Eén van de onderzoekers van De Atlas van Afgehaakt Nederland vertelt dit weekend in Trouw dat hoe meer contact burgers met de overheid hebben, hoe cynischer ze worden. De hogere klassen die nauwelijks gebruik hoeven maken van publieke voorzieningen kunnen zich geen voorstelling maken wat het betekent als je in de wirwar van documenten en regeltjes terechtkomt. Zelf behoor ik ook tot die geprivilegieerde groep, maar toevallig leef ik met een kwetsbare dochter waardoor ik af en toe aan den lijve ervaar hoe het voelt als je te maken krijgt met formulieren, regeltjes en automatische beantwoordsystemen. Systemen die geen oog hebben voor jou als persoon, maar functioneren langs de lijnen van hun eigen logica: efficiency, geld, fraude bestrijden…
Inmiddels is het voor ons meisje opgelost en mensen complimenteren mij daarmee; “dat heb je goed geregeld”. Maar zo voelt het helemaal niet. Want inderdaad snap ik enigszins hoe de hazen lopen, snap ik welke argumenten het systeem in beweging kunnen krijgen en, laten we eerlijk zijn, ben ik onderdeel van een geprivilegieerde (witte) groep waar eerder naar geluisterd wordt. Maar dat geeft mij dus juist op geen enkele manier een veilig gevoel.
Want het systeem zelf zal mijn dochter niet helpen. Het systeem zal haar vermorzelen als ik niet op de barricade spring. En hoe moet dat dan als ik er niet meer ben? Of als ik te oud word om te begrijpen hoe de hazen lopen? Wie heeft er dan oog voor haar?
Ik geloof ten diepste dat cynisme niet het antwoord is, omdat we het dan echt verliezen in onze samenleving.
Maar ik zie ook dat ik in de positie verkeer om dat vertrouwen te kunnen houden…
© Leontien Sauerwein
Leontien Sauerwein 